Bijdrage aan de ronde tafel van Co Verdaas
De werkelijkheid vraagt onze aandacht, we kunnen er niet langer de ogen voor sluiten: groei is eindig. Dat weten we natuurlijk allang, maar we hebben het voor ons uit geschoven. We zijn inventief geweest in het vinden van uitvluchten. In de bouw in Nederland was het vooral de vinexoperatie, de bedrijventerreinengekte, en natuurlijk de hypotheek subsidie die ons lang zand in de ogen kon strooien. Maar nu moeten we er aan geloven: de wederopbouw is voltooid, de groei is eruit. We zijn in een periode van stabilisatie aanbeland en daar moeten we de consequenties van trekken. Laten we niet denken dat we de groei weer terug kunnen halen, hopen dat ‘de markt weer aantrekt’, en allerlei kunstgrepen uithalen om dat voor elkaar te krijgen, maar laten we het genoeg aanvaarden en op zoek gaan naar evenwicht. Immers: niet de welvaart neemt af, maar de groei van de welvaart komt tot stilstand. Dat is geen ramp, maar een zegen. Eindelijk kunnen we tot rust komen en werken aan het opnieuw aarden van ons bestaan. Er zijn kubieke meters zat, er zijn vierkante meters zat. We hebben de basis uitstekend voor elkaar: bijna allemaal een prachtige woning en ruim voldoende asfalt om uit te vliegen en weer thuis te komen na álles wat we ons kunnen voorstellen gedaan te hebben. Het enige wat er aan de hand is: dit groeit niet verder meer. Dat is wel zo rustig, niks crisis. De zogenaamde crisis komt alleen voort uit het feit dat we teveel krediet genomen hebben op een ingebeelde toekomst. De speculatie op groei, die zien we mislukken vandaag de dag. Speculatie houdt risico’s in, ook dat wisten we al heel lang. De zotte windhandel op de financiële markten heeft ons nog even uitstel gegeven maar nu is ontkennen niet langer mogelijk: die toekomst was ingebeeld, die kredieten zijn verspeeld. Laten we niet de fout maken nog meer krediet op te nemen, dat is weggegooid geld. De goede speler neemt op het juiste moment zijn verlies en begint opnieuw met inzet van de reële waarden die hij bezit. Afboeken al die grondposities !
© Maarten de Vletter, vErbano tekst, 7 november 2011